Tuesday, October 13, 2015

IENGTINAM I NGAI VE? - I

By Lala Khobung

Bible tieng inchuk (theologian) ka ninaw lei le ka mawl lei khom ni ta ve’ng a tih, ngaidan ka nei ve tlat. Mi threnkhat chu Biekin/puipun ni ah subject nei a trongtrai dingin an hei koa, Pathien kuomah an hei trongtrai chang hin an ko nasan le subject ngaituo ta der loin fienriel trongtraina a hril awma ka ngai hih an insam kawi duot hlak. Pathien hih an ngai mawl taluo amanih trongtrai sawt an nuom hrim hrim lei ti lo suongtuo a ol khop el. Pathien kuoma chun hni, lawmthu hril le thupha chawi ding ni awm tak. Pathien chuh mi mawltak ni dinga ngai ang hrim le a private tutor ni ang zie zangin a hriet tasa (Pathien chuh iengkim a iengkim, iengkim thawthei le hrie a ni si a) an inzawt kuol zul el hlak. Mi threnkhat lem hi chuh thil hni, thupha chawi le ngaidam inhni ni si hin Pathien hih a rau a rau le vau pumin naset biek in an biek ni takin ka hriet.

1969-a Imphal-a College ka kai lai Omega Pharmacy chunga Good Friday ni a kan inkhawm trum, kan Chairman-in nupui pakhat, “Ei inkhawm malsawma a um theina dingin” ti subject a hmangin trongtrai dingin a koa. A hei bei ta a le… Pathien kuomah, …Isu a hung pieng ding thu zawlnei Isai-in alo hrillawk a inthokin a hei tran a, a pieng laia khuolbuk an chang ve naw leia ran in-ah an lut thu khah lungawi naw deu rawla a hei inzawt hnungin Isu chuh a hung pieng ta a. Berampu le khawsak mivar haiin an hung sir thu a hei insam lai chun lawmna rawl a hung inlang a. Lal Herod-in a ngaiven lai thu an zawt lai chun a rawl khom an thin. Nu trong inrang le inhmaw rak an naw lei khan hun chuh a fe diei tah. A thren lem chuh kan insim ta noh, ama hlak chuh a lan hnik tran ding chauh a nih. Isu naupang lai thu a hriet po an sam hnungin Peter hai unau le a thruoihruoi hai ko khawm thu a hril zoin a rongbawl thu-ah a luta, a thilmak thaw hai an dotin a hei insam pei a, Samari nuhmei le an inhmu thu le Zakai le an inhmu thu (Zakai lawnna theichangkung ang tulaia Israel rama theichangkung hai chanchin Rev. Chawnga Pudaite’n a hril kha chuh a lo la hriet naw lei am a nih ding a hrilsa noh). Zaira naunu a sukdam thu, Lazar a keitho thu, mipui 5000 a vai thu (an fak bang an rut tir thu kha chuh a hrilsa noh) a hung hril kai khan chuh sawttak an tah. A sunzom peia, pharisai hai le lekhaziektu haiin an do thu, Rom sipai haiin an man a, Herod le Pilat kuomah an thruoia an suk nomnat thu le hling lukhum an inkhumtir, kross riktak a putlai le an hemde lai thu a hei insam lai lem khan chuh trap rawlin an sam. Hilai thu hih tuta avaihnu rama ka hei ngituo chang chun Pastor Chhawna Hmar trongtrai le thuhril hai a min hriet suok tir. Ama hih mi trongkam thiem, mitthli ko zawnga thuhril thiem a nih. Ama hun lai Lushai Hills (Mizoram) a Kristian haiin Presbytery an hmang trumin Pathienni zing inkhawm-ah Pastor Chhawna’n hun a chang a, Isu an man le Kross an inputtir lai thu mi hai mitthli huoi zawngin a sermon ta rak el a, hieng ang hin a hei hril a - “Ei Lal Isu hih ka lainat takzet a nih… an hemdena ding cross an inputtir hlak khah thing lai po poa thing rik tawp el sidar thing Tita le Dumakin panch-char (5”x4”) a an at, a sir hlak chuh ngei vir ver, duma an inchie hnawng… ei Lalpa chuh an hei inputtir ana, …awi, awi… awi karei… a zo noh, a zo noh… a tlu… a tlu… unauhai in lainat ve naw maw…” tiin trap rawl le inno deu hin a hei insam zet chun nuhmei ruol chuh an mitthli hru in anlo inhnit fut fut el tawl.

Inkhawm trina in pakhat-ah thingpui an dawn khawm lai mi threnkhatin Pastor Chhawna thuhril thiemzie an hril a. Chu phing leh Pastor Bankhuaia (ama hih Hmar-Darngawn a nih) chun, “Khanga thu hei hril dam kha chuh a nuhmei hniphnep em el, chawhnung inkhawmna-ah keiin thu ka hril ve ding an nawm, pasal deuin hung hril ka tih, lo ngai zing ro” a ti a. A ti ang ngei chun chawhma inkhawma Pastor Chhawna subject chie khah a hei sermon ve a, “Isu chuh getsimani huon a chun hmun pakhat-ah a lo intom kherkhawr lai a lusipsamah an hei thram a, an hei kei suok lop el a, a bawk-ah luong hmolin an hei vuok a, a pheng sawi sawi el a. Kalvari tlanga Kross ler-ah an hei hemde zar el a” tiin inrum le pasal taka a hei sermon zet chuh tu mitthli khom a ko noh.

Pastor Chhawna khah pa trongkam thiem a ni a, a hei trongtrai dam khan an sam chipchier thei hle, mi an inhup ta hnungin iemanichen a to veng veng a, a rawl a hei khawng phot a, “Aw… Lalpa, kan Pathien dittak, tuifinriet inthuk tak truong lungpui hnuoi a kaikuong hai Pathien… rawl (khamrang) tri-um tak hai dam hih keini mihriem hai ta ding chun tlakhlum a thi theina nisienkhom Sasen (sathar) hai ta ding chun an vangkhawnuom, an tuolchaina, an paradis ani si a. I thilsiem tinreng hai hih sawiselna ding iengkhom ka hriet der noh,” tiin a tran hlak.

A kum le ni ka hriet ta noh. Rev. Suoka (Pu Daineikung Pa) in Lamka ICI Biekina thu a hrilna-ah Pathien thil siem thiemzie a hrila, kei khom hi zan hin kan khawm. “Ei hnar hai dam hih aruotui dong zawngin lo siem sien chuh rawsur chang buoithlak vieu a tih. Ei hnar dam hih ei mongkaw bulah lo sie sien chuh thaw ngaina um naw nih,” a ti dam khah ka hriet suok.

Ei subject a khan lut nawk ta inla. Chuong chun inhnik tak chun a trongtrai zui pei a. Sermon chen zet a bei hnung chun a thonawkna le an lar thu hai a duthusama an zawt hnung chun a trongtrai chuh a suktawp a, chuong chun kan AMEN ta hram. Pathien chun Ama anga a siem ei thlatu ADAM thlasawng pei eini lei hin hieng hin ka ngaituo a. Mi tu in amanih ei kuomah beisei nei amanih lawmthu hril dinga hung in ti siin a hril tum a hril hma’n ei pieng hma thu a inthok tranin ei chanchin ei hriet ta sa hai trap pumin hung inzawt sien, naset bieka mi be in a rau in mi hung rau el sien, UPC hai thawdan takah, trong hrietlo le khuongpui vaw pumin mi hung khek khum sien, ei ngaithlak pei di’m aw… ka ti hlak.

Pu James Dokhuma, MNF underground sorkara Sintor ramhnuoia an um laia trongtrai dan an hril chu – a trongtrai ding hin chuh an sawpfai phot a, a ruol hai kuomah a trongtrai ding an leiin lo sukbuoi lo dingin a hril a, hmun fienriel a pana, a trongtraina ding hmun khah a phitfai phot a, chu zoah a thringthri a, thuhnuoirol le polite le trongkam inhnuoi tak le inphalam tak hin – “Lalpa, lunginsiet takin milo hrethiem nawk hram la, la hung sukbuoi nawk vak ka ti che,” a ti zoin a hril ding hai chuh a hril chauh hlak.

No comments:

Post a Comment